Bez korzeni nie ma skrzydeł

with Brak komentarzy

korzenie-i-skrzydla1

Rodzina

Ma ogromne znaczenie dla budowania poczucia bezpieczeństwa, własnej wartości, tożsamości i stabilizacji człowieka. „Bez korzeni nie ma skrzydeł” to słowa Berta Hellingera, niemieckiego psychoterapeuty, twórcy metody ustawień systemowych. Jest wiele kontrowersji wokół tej metody, ale osobiście zgadzam się z rolą więzi, uwikłań (splątań), delegacji rodzinnych i niedokończonych spraw w systemie i przeszłych pokoleniach. To, że mają one ogromne znaczenie w życiu i rozwoju człowieka nie podlega najmniejszej wątpliwości.

Jakie potrzeby powinna zaspokajać rodzina?

Potrzeby fizyczne: schronienie, pożywienie, ciepło, dotyk, bezpieczeństwo.

Potrzeby emocjonalne: miłość, opieka, uczucia, poczucie przynależności, tożsamości, wartości.

Potrzeby społeczne: zdolność do tworzenia relacji i kontaktów społecznych, zdolność do radzenia sobie z problemami, nauka norm społecznych, rozpoznawanie swoich wartości.

Potrzeby poznawcze: rozróżnianie dobra i zła, uwewnętrznianie norm społecznych, edukacja, zaradność życiowa.

Skutki niezaspokojenia potrzeb w dzieciństwie

Jeśli potrzeby „niższego” rzędu (np. sen, jedzenie, bezpieczeństwo, ciepło, dotyk) nie zostaną zaspokojone nie ma co marzyć  o rozwoju emocjonalnym, społecznym czy poznawczym. Jednym słowem dziecko zaniedbane będzie się gorzej uczyć, rozwijać fizycznie, będzie mieć trudniejsze relacje z rówieśnikami, nie rozwinie swojego intelektu czy konstruktywnych związków z innymi.  Nie mówiąc już o nadmiernym lęku, napięciu czy frustracji, któremu jest poddawane, a które często pozostaje z nim na dalszą część życia. Tak już jest, że potrzeby niezaspokojone w dzieciństwie „odbijają się czkawką” w młodości, a później dorosłości i hamują rozwój prawie wszystkich sfer funkcjonowania człowieka.

Strach niejedno ma imię

Przemoc, w tym zastraszanie, obwinianie, szykanowanie, zaniedbywanie mogą spowodować u dziecka taki poziom stresu i strachu, że przestanie ono podejmować samodzielnie inicjatywę, przestanie eksplorować otoczenie, straci zaufanie do świata i siebie, a  w konsekwencji przestanie się rozwijać. Mam tu na myśli również rozwój fizyczny, a co za tym idzie zmiany w strukturze mózgu (ponoć nieodwracalne).

Jak budować poczucie wartości swojego dziecka?

Poczucie przynależności

Pamiątki, fotografie, Księga Życia, rysunki, przedmioty darowane przez innych, tradycje rodzinne, listy, spotkania albumy ze zdjęciami to wszystko buduje poczucie tożsamości i przynależności dziecka.

Nie możemy żyć bez poczucia przynależności do innych osób, bez związków, bez identyfikacji z ważnymi dla nas osobami.

Sposoby wzmacniania przynależności dziecka:

  • rozmawiaj z dzieckiem o waszej rodzinie, szukajcie razem „korzeni”, zdjęć przodków, tradycji
  • stwórz Księgę Życia dziecka
  • angażuj dziecko w życie waszej rodziny
  • opowiadaj o przodkach, tradycjach, zwyczajach w waszej rodzinie
  • mów do kogo jest podobne ( w pozytywnym sensie)
  • pytaj: Czy czujesz się ważny? Kto cię lubi?
  • zachęcaj dziecko do pracy zespołowej
  • określ obowiązki i zadania dziecka w domu
  • zauważaj wkład dziecka z życie rodziny, grupy
  • wzmacniaj i pytaj dziecko o zainteresowania
  • zachęcaj dziecko do działalności szkolnej, społecznej.

Niepowtarzalność

Osoba, która czuje się niepowtarzalna akceptuje i lubi w sobie  cechy, które odróżniają ją od innych. Dlatego:

  • chwal fakt Kaufen Alfaprost (Hytrin) Online ohne rezept , że dziecko różni się od innych dzieci
  • nie porównuj (sic!)
  • traktuj każde dziecko indywidualnie (wiem, że to trudne)
  • unikaj odpowiedzialności zbiorowej, gdy tylko jedno dziecko coś zawiniło
  • przydziel każdemu dziecku coś specjalnego do zrobienia
  • zachęcaj dzieci do pobijania własnych rekordów i poprawiania własnych umiejętności
  • wspieraj zainteresowania i hobby dziecka
  • staraj się planowa czas, żeby móc spędzać z każdym dzieckiem osobno
  • akceptuj dziecko, mów że je lubisz i cenisz (rób to niezależnie od zachowania dziecka)
  • koncentruj się na talentach i pogódź z brakiem zdolności w innej dziedzinie
  • pozwól dziecku na indywidualizację jego pokoju czy miejsca, niech ma wpływ na to jak wygląda jego przestrzeń
  • wzmacniaj, chwal – jak najczęściej!

A Twoje pomysły?

Poczucie sprawstwa

Pochodzi z przeświadczenia, że posiada się cechy, umiejętności i postawy by mieć wpływ na własne życie. Ludzie z wewnętrznym umiejscowieniem poczucia kontroli czują, że mają wpływ na swoje życie, wierzą, że mogą sobie poradzić w sytuacjach stanowiących dla nich wyzwanie. Gdy mają poczucie sprawstwa, zdają sobie sprawę z tego, że mają wybór, mogą podejmować decyzje i że ponoszą za nie odpowiedzialność.  Niskie poczucie wartości często wiąże się z uczuciem bezsilności.

Oto garść wskazówek, by wykształcić poczucie sprawstwa u dziecka:

  • zachęcaj je do podejmowania samodzielnych decyzji
  • zachęcaj do dokonywania wyboru
  • unikaj robienia za dziecko tego, co może zrobić samo
  • proś je o pomysły i opinie
  • zachęcaj dziecko do samodzielnego myślenia i dowiadywania się
  • pozwól mu na popełnianie błędów i wyciąganie wniosków na przyszłość
  • zachęcaj do wysiłku i ryzyka
  • stwarzaj okazję do wykazywania się odpowiedzialnością
  • zachęcaj do wytrwałości
  • angażuj w rozwiązywanie problemów
  • chwal za osiągnięcia
  • komunikuj wsparcie (potrafisz, świetnie ci idzie, próbuj dalej)
  • pytaj dziecko o poglądy na różne sprawy
  • pozwól samodzielnie urządzić swój pokój lub kącik czy podjąć decyzję dotyczącą planu dnia
  • pozwól dziecku poznać w czym jest dobre i jakie ma ograniczenia. Naucz je prosić o pomoc.
  • zwiększaj zakres odpowiedzialności dziecka.

Czy masz inne pomysły?

Wzorce

Wzorce dostarczają życiowych przykładów, pomagają określić wartości, ideały i standardy. To ludzie, których znasz i chcesz naśladować. Pomagają odróżnić dobro od zła, prawdę od fałszu. Wartości przez nich prezentowane , stwarzają poczucie uporządkowania w życiu.

Jak być przykładem:

  • działaj zgodnie ze swoimi przekonaniami i zasadami. To co mówimy ma znikomy wpływ, w porównaniu do tego co robimy.
  • przedstawiaj dzieciom ludzi, których podziwiasz
  • zachęcaj do kontaktów z wartościowymi osobami
  • rozmawiaj o życiu osób, które podziwiasz ty lub dziecko
  • rozmawiaj z dzieckiem o wartościach i zasadach, przekonaniach i błędach
  • oglądaj z dzieckiem wartościowe filmy
  • zastanów się kto był dla ciebie wzorcem w okresie młodości i teraz
  • czy miałeś / masz jakieś autorytety?

Budowanie więzi – formuła PACE

Playfulness, czyli przeżywanie wspólnych radości. Czy chętnie i z radością spędzasz czas ze swoim dzieckiem?

Acceptance, czyli akceptacja. Czy przyjmujesz swoje dziecko, jako odrębną i niepowtarzalną istotę? Czy dostrzegasz i „odczytujesz” wysyłane przez niego sygnały? Uwaga, nie znaczy to, że akceptujesz wszystkie jego zachowania i wybryki.

Curiosity, czyli ciekawość. Czy jesteś szczerze zainteresowany tym, co przeżywa Twoje dziecko, dlaczego coś czuje, czemu czegoś się domaga i potrzebuje? Podkreślam słowo „szczerze”, dziecko wyczuje każdy fałsz.

Empathy, czyli empatia. Czy umiesz wejść w świat swojego dziecka? Czy czasem odczuwasz (albo przynajmniej starasz się odczuwać) to co ono przeżywa? Czy pomagasz mu nazywać i wyrażać adekwatnie emocje?

Imię a tożsamość

Czy wiesz coś nt swojego imienia? Dlaczego akurat tak zostałeś nazwany przez najbliższych? Czy jest ktoś z Twojej rodziny po kim „odziedziczyłeś” imię? Imię to początek tożsamości dziecka, często tej nieświadomej. Oczywiście nie chodzi tu o greckie tłumaczenie znaczenia imion, ale o kontekst, podobieństwo do kogoś z rodziny, wspólna historia, tradycje, dziedzictwo i obciążenia, jakie mogą za tym iść.

Ekomapa i genogram

Ekomapa to jakby „fotografia” świata danej osoby „z lotu ptaka”. Przedstawia wszystkie najważniejsze osoby, instytucje, zajęcia, jak również znaczenie tych osób i innych elementów.  Ekomapa pokazuje, co jest dla tej osoby ważne i jakie więzi są w jej życiu obecne. Ukazuje relacje między osobą, dla której jest robiona, a innymi ważnymi osobami z rodziny, krewnymi, przyjaciółmi, grupami, miejscami, zainteresowaniami, potrzebami. jest uzupełnieniem informacji zawartych w genogramie. Im więcej elementów, relacji, związków, ważnych osób i działań, tym większe możliwości rozwoju danej osoby.  Istotny jest również „kierunek relacji”, czyli oznaczona przy pomocy strzałki inicjatywa kontaktu (kto do niego dąży, kto zabiega, kto inicjuje).

Co dalej?

Po stworzeniu swojej lub dziecka ekomapy możesz się zastanowić:

  • które relacje chciałabyś/chciałbyś wzmocnić?
  • które należy osłabić?
  • jak możesz wzmocnić swoje poczucie wartości i bezpieczeństwa?
  • jak możesz zaspokajać swoje potrzeby?
  • jak możesz wzmacniać więzi z członkami rodziny?
  • z kim chciałbyś nawiązać bliższa relację?
  • jakie nowe elementy / osoby na swojej ekomapie chciałbyś / chciałabyś zobaczyć.

Bezwarunkowa miłość i akceptacja

To warunek bezwzględny i konieczny, aby akceptować siebie i innych oraz tworzyć pozytywne i trwałe związki.

Dzięki bezwarunkowej miłości i akceptacji dziecko:

  • rozumie konsekwencje swojego zachowania
  • nie obawia się, że straci miłość opiekunów
  • czuje się bezpiecznie, przez co lepiej wykorzystuje swój potencjał i pracuje nad ograniczeniami
  • chętnie wchodzi do nowych grup, szybko się tam aklimatyzuje
  • ma wewnętrzny spokój i potrafi podejmować samodzielne decyzje
  • uczy się na swoich błędach (umiejętność bezcenna w życiu).

Zamiast podsumowania

Solidne korzenie = bezpieczeństwo.

Bezpieczeństwo = skrzydła.

Skrzydła = szczęśliwe i wolne życie.

drzewo_foto

 

Trochę zmodyfikuję początkowy cytat: „Są dwa dary, jakie możemy dać naszym dzieciom: jednym są korzenie, skrzydła same im urosną”

Tego Wam i Waszym dzieciom życzę z całego serca!

 

Get Free Email Updates!

Signup now and receive an email once I publish new content.

I agree to have my personal information transfered to MailChimp ( more information )

I will never give away, trade or sell your email address. You can unsubscribe at any time.

Follow Sylwia Wilk:

Psycholog, psychoterapeutka, pasjonatka ludzi i drugiego człowieka.

Leave a Reply